Sprawność kotła gazowego określa stosunek energii wprowadzonej do urządzenia grzewczego pod postacią gazu, do energii cieplnej otrzymanej w procesie spalania paliwa. Im wartość tego parametru jest większa, tym lepiej dla domowego budżetu, ponieważ oznacza mniejsze zużycie paliwa, a więc i niższe koszty ogrzewania. Co ważne, większa sprawność to również mniejsza emisja zanieczyszczeń do atmosfery.
Kotły kondensacyjne to urządzenia, które w najpełniejszy sposób wykorzystują energię zawartą w paliwie. Ich sprawność może przekraczać 100%. Jak to jest możliwe?
Maksymalna sprawność kotłów gazowych obliczana w najprostszy sposób wynosi 100%. Nie uwzględnia jednak ciepła pozyskanego przez kotły kondensacyjne, w procesie kondensacji pary wodnej zawartej w spalinach. Po uwzględnieniu obu wartości – zarówno wartości opałowej paliwa jak i ciepła odzyskanego, pojawia się nadwyżka. Z tego właśnie względu kotły kondensacyjne mogą charakteryzować się ponad 100-procentową sprawnością.
Jest kilka czynników wpływających na sprawność kotła gazowego. Jednym z nich, bardzo ważnym pod względem oszczędności na kosztach ogrzewania, jest zakres modulacji mocy palnika.
Najwyższą sprawność osiągają kotły o szerokim zakresie modulacji mocy. Dlaczego?
Kocioł gazowy pracuje z największą mocą jedynie w okresach występowania największych mrozów. W naszym klimacie jest to tylko kilka dni w ciągu sezonu grzewczego. W pozostałym okresie wraz ze wzrostem temperatury na zewnątrz, kocioł albo będzie zmniejszał swoją moc, dostosowując ją do aktualnego zapotrzebowania domu na ciepło, albo będzie zmuszony pracować w cyklach włączania i wyłączania palnika.
Niestety tzw. taktowanie, czyli praca w tym drugim trybie, jest bardzo nieekonomiczna.
Szeroki zakres modulacji sprawia, że kocioł może pracować płynnie – odpowiednio dobierać swoją moc chwilową, tak aby palnik mógł pracować nieprzerwanie przez jak najdłuższy okres. Mniejsza ilość uruchomień i dłuższe cykle pracy przekładają się na wyższą sprawność kotła i całego systemu grzewczego. Im więc zakres modulacji mocy jest szerszy, tym praca kotła gazowego będzie bardziej energooszczędna.
Na sprawność kotła gazowego wpływa również rodzaj systemu grzewczego z jakim współpracuje urządzenie. Kotły kondensacyjne osiągają wyższą sprawność współpracując z płaszczyznowym ogrzewaniem niskotemperaturowym (podłogowym), niż z tradycyjnym grzejnikowym. Dzieje się tak ponieważ proces kondensacji w kotle jest najefektywniejszy przy niskich temperaturach roboczych. Im wyższa jest temperatura wody grzewczej, tym niższa sprawność kotła.
W połączeniu z ogrzewaniem grzejnikowym kocioł pracuje na wysokich parametrach wody grzewczej ( 70/50°C), co utrudnia kondensację. Duża powierzchnia grzewcza ogrzewania podłogowego sprawia, że ciepło oddawane jest równomiernie do pomieszczenia poprzez promieniowanie. Dzięki temu temperatura wody grzewczej może wynosić 40/30°C, co zapewnia wyższą sprawność kotła.
Sprawność urządzenia grzewczego można poprawić stosując również automatykę sterującą pracą kotła. W tym przypadku za najkorzystniejsze rozwiązanie uważa się regulatory pogodowe. Ich zastosowanie pozwala automatycznie obniżać temperaturę wody grzewczej, dostosowując ją do aktualnych warunków panujących na zewnątrz, co poprawia efekt kondensacji.
Przeczytaj także: „Jak wybrać dobry kocioł gazowy?”