Są to bakterie powszechnie występujące w słodkiej wodzie: w rzekach, jeziorach oraz w wilgotnej ziemi. Żyją w wodzie o temperaturze: od 20ᵒC do 45ᵒC. Najszybciej rozmnażają się w wodzie o temperaturze powyżej 30ᵒC, a giną jeśli woda ma temperaturę powyżej 60ᵒC.
Jeśli przy myciu zębów lub podczas kąpieli połkniemy wodę zawierającą bakterie Legionella, to nie wyrządzą nam szkody. Gorzej będzie, jeśli woda z bakteriami dostanie się do naszego układu oddechowego – np. woda w postaci aerozolu (drobne kropelki).
Aerozol tworzy się z kropelek wody zawierającej te bakterie, np. po puszczeniu wody z prysznica czy kranu, spłukiwaniu toalety, itp.
Bakterie Legionella powodują tzw. chorobę legionistów. Jest ona rodzajem zapalenia płuc, które zabija 5-15% osób zakażonych. Choroba rozwija się w ciągu 5-6-ciu dni po infekcji, a czasami dłużej. Zazwyczaj rozpoczyna się od gorączki, dreszczy, bólu głowy i mięśni. Po tym następują trudności w oddychaniu i suchy kaszel, które następnie przechodzą w ciężkie zapalenie płuc. Mogą pojawić się również: biegunka (u ok. 25-50% zarażonych pacjentów) oraz majaczenie (ok. 50% zarażonych).
Więcej o bakteriach Legionella można przeczytać np. na stronie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bytomiu: http://psse.bytom.pl/bezpieczenstwo-wody/legionella/
Serwis poświęcony Legionelli: https://legionella.pl/
W domowych instalacjach ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) z kolektorami słonecznymi, najczęściej stosuje się jeden zbiornik o pojemność 250 lub 300 litrów. Zbiornik wyposażony jest w dwa wymienniki ciepła – dwie wężownice grzewcze. Do górnej wężownicy podłącza się główne źródło ciepła do ogrzewania c.w.u., np. kocioł gazowy, olejowy czy na paliwo stałe. Ogrzewa on wodę w ok. połowie pojemności zbiornika, np. 100, 150 litrów. Natomiast, do dolnej wężownicy podłącza się instalację kolektorów słonecznych, które ogrzewają wodę w całej pojemności zbiornika, tj. 250 czy 300 litrów.
Dla ochrony przed bakteriami Legionella stosuje się tzw. dezynfekcję termiczną. Polega na tym, że okresowo ogrzewa się wodę w całej objętości zbiornika c.w.u. do temperatury 60-70ᵒC. Uruchamia się przy tym pompa cyrkulacyjna, tak żeby zdezynfekować wodę znajdującą się również w rurach z ciepłą wodą. Dezynfekcję termiczną powinno się przeprowadzić zwłaszcza po dłuższej nieobecności domowników, np. po powrocie z kilkutygodniowego urlopu.
Tradycyjne i często stosowane rozwiązania nie zapewniają wygrzewu antybakteryjnego całej objętości zbiornika c.w.u., ponieważ kocioł ogrzewa wodę tylko w górnej części zbiornika np. do ponad 50ᵒC. Nie obejmuje zasięgiem jego dolnej części, w której woda może mieć temperaturę np. 20ᵒC. Pomóc może cyrkulacja wody użytkowej, jeśli oczywiście zostanie właściwie rozwiązana.
Uproszczony schemat rozwiązania cyrkulacji – rozwiązanie najczęściej stosowane i optymalne rozwiązanie:
Pełną dezynfekcję termiczną zapewnia ogrzanie wody w całej objętości zbiornika. Żeby to uzyskać wystarczy zastosować dodatkową pompę lub zawór przełączający, który będzie kierował wodę do dolnej części zbiornika. W ten sposób, kocioł ogrzeje do odpowiedniej temperatury cała wodę w zbiorniku i zapewni odpowiednią ochronę przed Legionellą.